روش از بین بردن نفخ شکم فوری
- بدون نظر
- زمان مورد نیاز برای مطالعه: 5 دقیقه
نفخ شکم یکی از رایج‌ترین مشکلات گوارشی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود تجربه می‌کنند.
این مشکل که معمولاً با احساس پری، درد شکم و دفع گاز همراه است، می‌تواند ناشی از تغذیه نادرست، استرس یا اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر باشد.
خوشبختانه برای تسکین فوری این حالت، روش‌های ساده‌ای مانند نوشیدن دمنوش برای نفخ ، انجام تمرینات یوگا و تنفسی و انتخاب غذاهای مناسب وجود دارد.
در کنار این راهکارهای فوری، با رعایت برخی نکات ساده در سبک زندگی و تغذیه روزانه، می‌توان از بروز مجدد نفخ جلوگیری کرد و سلامت گوارشی را بهبود بخشید.
در این مقاله مفیدانه میتوانید روش های برای درمان فوری نفخ معده را بیابید.
نفخ شکم چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
نفخ شکم که در زبان انگلیسی به آن Flatulence گفته می‌شود، یکی از مشکلات شایع دستگاه گوارش به شمار می‌رود. علت نفخ شکم تجمع گاز در دستگاه گوارش است که این امر عمدتاً به دلیل فرآیندهای طبیعی هضم غذا اتفاق می‌افتد. بدن انسان هنگام تجزیه مواد غذایی گاز تولید می‌کند که معمولاً از راه آروغ یا خروج گاز از مقعد دفع می‌شود.
در طول یک روز این اتفاق امکان دارد تا حدود 20 بار روی دهد که امری کاملاً طبیعی است؛ اما گاهی باعث ایجاد حس ناراحتی یا درد خواهد شد. به‌طورکلی دو عامل اصلی در تولید گاز نقش دارند:
- بلع هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- تخمیر مواد غذایی تجزیه‌نشده در روده بزرگ توسط باکتری‌ها
این باکتری‌ها گازهایی مانند هیدروژن، دی‌اکسید کربن و متان تولید می‌کنند. باید توجه داشت که سیستم گوارش هر فرد، بسته به نوع تغذیه و شرایط بدنی، ممکن است نسبت به دیگران واکنش متفاوتی به غذاها نشان دهد و مقدار متفاوتی گاز بسازد.
علائم نفخ شکم
نفخ شکم می‌تواند با علائم متعددی همراه باشد که شامل موارد زیر است:
- درد و ناراحتی شکمی: تجمع گاز ممکن است باعث درد یا احساس ناراحتی در ناحیه شکم شود.
- تورم و احساس پری شکم: احساس پر بودن یا تورم در شکم که می‌تواند همراه با افزایش اندازه شکم باشد.
- آروغ زدن مکرر: خروج گاز از طریق دهان که ممکن است به دلیل تجمع گاز در معده رخ دهد.
- دفع گاز از مقعد: خروج گاز از روده که می‌تواند با بوی نامطبوع همراه باشد.
- صداهای شکمی (غرغر): شنیدن صداهایی از شکم که ناشی از حرکت گازها و مایعات در روده است.
- تغییر در حرکات روده: نفخ امکان دارد با یبوست یا اسهال همراه باشد.
- تهوع: احساس بیماری یا ناراحتی در معده که ممکن است همراه با نفخ باشد.
در نظر داشته باشید که تجربه طولانی‌مدت یا شدید این علائم، به‌ویژه با نشانه‌هایی مثل کاهش وزن غیرقابل توضیح، خونریزی گوارشی یا درد شکم همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
راهکارهای فوری برای از بین بردن نفخ شکم
نفخ شکم پدیده‌ای بوده که می‌تواند در هر سنی حتی در نوزاد رخ دهد؛ اما روش مقابله با آن برای هر گروه سنی منفاوت است. بزرگسالان معمولاً با تغییر سبک تغذیه یا استفاده از دمنوش‌های گیاهی به تسکین علائم خود می‌پردازند، درحالی‌که در کودکان باید با دقت بیشتری به دلایل زمینه‌ای و تغذیه آن‌ها توجه کرد.
از سوی دیگر زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی و فشاری که بر دستگاه گوارش وارد می‌شود، بیش از دیگران در معرض نفخ قرار دارند و نیازمند راهکارهایی ایمن و طبیعی هستند. در زیر به بررسی راه‌حل‌های مناسب برای هر یک از این گروه‌ها می‌پردازیم.
مصرف دمنوش‌های گیاهی ضد نفخ
دمنوش‌های خانگی می‌توانند به آرامش دستگاه گوارش و کاهش نفخ کمک کنند. برخی از مؤثرترین دمنوش‌های گیاهی عبارت‌اند از:
- دمنوش نعناع: نعناع دارای خاصیت تسکین‌دهنده است و می‌تواند گرفتگی و التهاب معده را کاهش دهد. روغن منتول موجود در نعناع به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش نفخ کمک می‌کند. برای تهیه این دمنوش، یک مشت برگ نعناع فلفلی شسته شده را در یک فنجان آب جوش قرار داده و پس از 5 دقیقه، با عسل یا شکر میل کنید.
- دمنوش رازیانه: رازیانه به دلیل خواص ضد اسپاسم و ضد التهابی، در کاهش نفخ و گرفتگی‌های گوارشی مؤثر است. برای تهیه این دمنوش، یک قاشق چای‌خوری دانه‌های رازیانه له‌شده را با یک فنجان آب جوش ترکیب کرده و پس از 10 دقیقه با عسل یا شکر میل کنید.
- دمنوش بابونه: بابونه با خواص آرام‌بخش و ضد التهابی، به تسکین معده و کاهش نفخ کمک می‌کند. یک قاشق چای‌خوری گل بابونه خشک را در یک فنجان آب جوش دم کرده و پس از ۵ دقیقه، میل کنید.
- دمنوش زنجبیل و لیمو: زنجبیل با تحریک هضم و کاهش التهاب و لیمو با ویتامین C بالا، ترکیبی مؤثر برای کاهش نفخ ایجاد می‌کنند. چند برش زنجبیل تازه و یک برش لیمو را در آب جوش قرار داده و پس از 10 دقیقه، میل کنید.اگر دسترسی به زنجبیل تازه ندارید میتوانید از سایت برای خرید زنجبیل ساییده به صورت پودر اقدام کنید.
تمرینات تنفسی و حرکات یوگا برای کاهش نفخ
چگونه نفخ را سریع کاهش دهیم ؟ آیا حرکات یوگا به بهبود این وضعیت کمک می‌کنند؟ تمرینات یوگا و تنفسی زیر می‌توانند به حرکت گازهای محبوس شده در دستگاه گوارش کمک کرده و نفخ را کاهش دهند:
- حرکت کودک (Child’s Pose): این حرکت با کشش ملایم کمر و شکم، به آرامش دستگاه گوارش کمک می‌کند. برای انجام این حرکت، به حالت زانو زده بنشینید، بالاتنه را به جلو خم کرده و پیشانی را روی زمین قرار دهید. دست‌ها را دراز کرده و چند دقیقه در این حالت بمانید.
- حرکت پیچش ستون فقرات (Seated Twist): این حرکت با چرخش ملایم ستون فقرات، به تحریک هضم و کاهش نفخ کمک می‌کند. برای انجام این حرکت روی زمین بنشینید، یک پا را روی پای دیگر قرار داده و با دست مخالف، زانوی بالایی را بگیرید. بالاتنه را به سمت پای خم‌شده بچرخانید و چند ثانیه نگه دارید، سپس به سمت دیگر تکرار کنید.
- تنفس دیافراگمی: برای کاهش نفخ، می‌توان از نوعی تنفس بهره گرفت که باعث افزایش اکسیژن‌رسانی و آرام‌سازی عضلات شکم می‌شود. به پشت بخوابید و یکی از دستان خود را روی سینه و دست دیگر را روی شکم بگذارید. سپس از طریق بینی به‌آرامی نفس بکشید و تلاش کنید تا شکم بالا بیاید، بدون اینکه حرکتی در سینه ایجاد شود. حالا نفس را به‌آرامی از طریق دهان بیرون دهید. این فرآیند را برای چند دقیقه تکرار نمایید.
مواد غذایی ضد نفخ که باید مصرف کنید
برخی مواد غذایی می‌توانند به کاهش فوری نفخ کمک کنند و باید در رژیم غذایی گنجانده شوند:
- ماست پروبیوتیک: ماست‌های حاوی باکتری‌های مفید به تعادل فلور روده کمک کرده و هضم را بهبود می‌بخشند که می‌تواند نفخ را کاهش دهد.
- موز: این میوه با داشتن پتاسیم بالا، به تنظیم تعادل مایعات و کاهش احتباس آب در بدن کمک می‌کند که می‌تواند نفخ را کاهش دهد.
- زنجبیل تازه: زنجبیل با تحریک هضم و کاهش التهاب، به کاهش نفخ کمک می‌کند. می‌توان آن را به‌صورت تازه در غذاها یا دمنوش مصرف کرد.
- خیار و کرفس: این سبزی‌ها با محتوای آب بالا، به هیدراتاسیون بدن و کاهش نفخ کمک می‌کنند. خیار با داشتن 95 درصد آب، به دفع سموم و کاهش تورم کمک خواهد کرد. کرفس نیز با داشتن آب فراوان و خواص ملین، به کاهش نفخ و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند.
دلایل اصلی ایجاد نفخ
نفخ شکم می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد که در زیر به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
- مصرف بیش‌ازحد فیبر یا مواد غذایی نفاخ: مصرف زیاد فیبر، به‌ویژه فیبر نامحلول موجود در غلات و سبوس، می‌تواند در برخی افراد باعث افزایش تولید گاز و نفخ شود. همچنین مواد غذایی خاصی مثل پیاز، کلم، حبوبات و نوشابه‌های گازدار به‌دلیل ترکیب‌شان می‌توانند در افزایش گاز شکم مؤثر باشند.
- بلعیدن هوا هنگام غذا خوردن: بلعیدن مقدار زیادی هوا که ممکن است به دلیل تند غذا خوردن، حرف زدن حین خوردن، جویدن آدامس یا استفاده از نی هنگام نوشیدن اتفاق بیفتد، می‌تواند باعث تجمع گاز در دستگاه گوارش و بروز نفخ شود.
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌توانند عملکرد دستگاه گوارش را تحت‌تأثیر قرار داده و منجر به تغییراتی مانند افزایش تولید گاز و نفخ شوند. همچنین افراد مضطرب ممکن است بیشتر هوا ببلعند که این خود می‌تواند نفخ را تشدید کند.
- رشد بیش‌ازحد باکتری‌های روده (SIBO): رشد غیرطبیعی باکتری‌ها در روده کوچک می‌تواند باعث تخمیر زودهنگام مواد غذایی و تولید بیش‌ازحد گاز شود که نتیجه آن نفخ و سایر مشکلات گوارشی است.
- مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): سندرم روده تحریک‌پذیر یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش است که با علائمی مانند درد شکمی، نفخ، اسهال یا یبوست همراه است. افراد مبتلا به IBS ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به گازهای روده‌ای داشته باشند که منجر به احساس نفخ می‌شود.
